Türkiye İşçi Sınıfı’nın kendisi için sınıf olma yolunda attığı görkemli bir adım olarak tarihe geçen 15-16 Haziran 1970 eylemi, yaşandığı günde Türkiye’yi Sarsan İki Gün olarak belleklere kazınmıştı.
Eylemin 44. Yılında (16 Haziran 2014- bugün) İZ TV’de Yakın Tarih’in yeni bölümü olarak “Türkiye’yi Sarsan İki Gün” adıyla 15-16 Haziran (saat: 23.15) belgeselimiz yayınlanacak.
Söz konusu dönemde Adalet Partisi Hükümeti Türk-İş’in de desteğiyle DİSK’i fiilen kapatacak olan 274 sayılı Sendikalar Kanunu ile 275 sayılı Toplu Sözleşme Kanunlarında değişiklik yaparak, iş kolundaki işçilerin üçte birini örgütleyemeyen sendikaların toplu sözleşme yapma yetkisi ellerinden alınacaktı.
Bu yasa değişikliğine karşı DİSK çok güçlü bir tepki gösterdi. Ve Türkiye’yi salladı. İstanbul ve İzmit’te işçiler fabrikalarından çıkarak kentlerin sokaklarından taştılar. Patronların ve iktidarın ödleri patladı: Sıkıyönetim ilan edildi!
Yasa değişiklikleri TİP ve CHP’nin başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesince iptal edildi. İşçi sınıfı büyük bir zafer kazandı.
Belgelimizde, tümü olayların içinde birinci tanık olarak yer alan, Sırrı Öztürk, Mehmet Karaca, Toygun Erarslan, Hanefi Öztürk, İsmail Keresteci, Mehmet Atay, Erdoğan Özer, Atilla Özsever ve Celal Alçınkaya konuştular.
Eylemin nasıl örgütlendiği en ince detaylarına kadar bu belgeselde anlatılıyor. Fabrikalarda kurulan “Anayasal Direniş Komiteleri”, Merter’de 14 Haziran 1970 günü yapılan genel toplantı, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler’in eylemin niteliği ve niceliği hakkında konuşmasının altı çiziliyor.
Bu belgeselin çekimleri sırasında son derece sağlıklı görünen “Silahtarağa’nın en militan işçisi” Celal Alçınkaya ağabeyimizi kaybettik. 15-16 Haziran konusunda kamera karşısında son kez konuşan Alçınkaya, 44 yıl sonra eylemin bilinmeyen ayrıntılarını anlattı:
-Biz Silahtarağa’da Rabak, Sungurlar, Demirdöküm işçileri sıkıyönetim ilanından sonra da bir hafta çalışmadık. Ancak çalışmadığımız haftanın ücretlerinin ödenmesi şartını ileri sürdük. Patronlar kabul edince, işbaşı yaptık!
Celal Ağabey ve arkadaşları 15 Haziran’da başladıkları eylemi 22 Haziran’a kadar sürdürmüşler, 23 Haziran 1970 günü eylemi sonlandırmışlardı.
Mehmet Karaca (O zaman Otosan İşçi Temsilcisi) birinci gün fabrikadan kendilerine yemek servisi yapıldığını, bu yüzden de yemekten sorumlu müdürün sıkıyönetim mahkemesinde ifade verdiğini anlattı. İlk gün fabrikadan çıkmayan usta-posta başı pozisyonundakilerin ikinci gün (16 Haziran) eylem komitesine geliyorlar ve bir şart ileri sürüyorlar:
-Biz de yürüyüşe katılacağız, ama en önde biz yürüyeceğiz!
16 Haziran 1970 günü Gebze’den yola çıkıp Bağdat Caddesi üzerinden Kadıköy’e akan işçiler için 2. Zırhlı Tugay Kurbağalı Dere Köprüsü üzerinde zırhlı araçlardan oluşan bir barikat kurmuştu. General yaklaşan işçilere plastik mermilerle ateş açılmasını emretmişti. Köprü üzerinde yer alan birliğin başında teğmen Atilla Özsever vardı. Genç subay bu emri uygulamadı, işçiler askeri araçları aşarak barikatın öte yanına geçtiler. Polisleri kovalayarak Kadıköy’e indiler. Belgeselde o teğmen Atilla Özsever, olay gününü ünlü köprünün üzerinde anlattı.
15-16 Haziran eylemine ilişkin şimdiye kadar hiç yayınlanmamış fotoğraflara ve filmlere ulaştığımızı burada belirtelim. Yakın Tarih-Türkiye’yi Sarsan İki Gün: 15-16 Haziran, 16 Haziran 2014 pazartesi gecesi 23.00’te İZ TV ekranlarında olacak.
